Scarpa’lar

Bir alanın planı çizilirken, içinde bulunduğu yapının kendiliğinden sahip olduğu özellikler tasarımın hikayesini oluşturabilir. Mekanın iyi ışık alması, mevcutta hoş bir şöminenin bulunması, dokunulmamış tarihi bir yapının içinde konumlanması veya mesela ormana açılan bir bahçe kapısı… Tüm bu özelliklerden biri bile tasarımın ana fikrini, merkezini oluşturmaya yeter de artar. Bazen de ev sahibinin koleksiyonunda ikonik bir ‘Soriana kanepe’ vardır. Salonun başrol oyuncusu çoktan bellidir.

Soriana kanepenin yaratıcıları da en az tasarımları kadar ikonik bir çift. Onlarınki bir aşk hikayesi. Sanki birbirlerine olan bağlılıklarını evlilik değil de tutkuyla yaptıkları, yüzyıla damgasını vuran tasarımları sembolize ediyor.

Afra Bianchin ve Tobia Scarpa, Venedik’te ‘‘Università luav di Venezia’’da mimarlık eğitimi almışlar. En büyük ilham kaynakları Tobia Scarpa’nın babası mimar Carlo Scarpa olmuş. Kariyerinin başında Tobia, Venini’deki Murano cam fabrikasında tasarımcı olarak çalışmış. Sonrasında tüm işlerinde Afra Scarpa ile işbirliği içinde çalışmışlar. Bir süre sonra bu işbirliği Afra’nın doğduğu yer İtalya, Montebelluna’da 1960 yılında kurdukları bir tasarım ofisi ile ortaklığa dönüşmüş. Postmodernizm akımının en iyi örneklerinden biri olan çiftin İtalyan mobilya ve tasarım firması Gavina için tasarladıkları Bastiano sofa, yine İtalyan mobilya ve tasarım firması olan Cassina için tasarlanan Soriana kanepe dikkat çeken parçalarından. B&B Italia, Knoll, Flos ve San Lorenzo firmaları için yaptıkları mobilya ve aydınlatmalar başta olmak üzere pek çok firmayla yaptıkları işbirlikleri ile biliniyorlar.

Bazı parçalar sadece nesnedir, bazıları daha fazla tanınmayı hak eder. Bugün artık Afra ve Tobia Scarpa imzalı tasarımlar üretilmiyor. İkilinin 60’lı ve 70’li yıllarda üretilen bu nadir parçaları özel mülklerde veya müzayede evlerinde, New York Moma ve Paris’te bulunan Louvre müzesi koleksiyonları başta olmak üzere birçok müzede sergileniyor.

İkonik tasarımcıların en çok ilgimi çeken parçaları Soriana lounge 1968 yılında tasarlandı. 1970’de İtalya’da dönemin önemli bir tasarım ödülü olan ‘Compasso D’Oro’ ödülüne layık görüldü. Soriana kanepenin fikri, bütün bir kumaş demetinin metal bir çerçeve ile sarmalandığı bir tasarımı ifade etmekti. Devrim niteliğinde ve benzersiz bir tasarım. Bugün hala en büyük tasarımcı ve mimarların bazılarının evleri veya müşteri projeleri için tercih ettikleri koltuklardan biri. O zamanki koleksiyon, birden fazla unsurdan oluşuyordu; şezlong, orta boy kanepe ve daha büyük versiyon kanepe gibi… Bugün orijinal bir Soriana kanepeye denk geldiğinizde muhtemelen yaklaşık 60 yaşında bir kanepe olacak. Bu parçaların bulunduğu hallerinde minderler sönmüş, kumaş aşınmış veya yırtılmış ve metal yapı paslanmış olabilir.

Scarpa’lar; mimari anlamda, Benetton giyim markası ile adeta bir aile gibi uzun süre istikrarlı bir çalışma süreci geçirmişler. Markanın fabrikalarını, mağaza tasarımlarını, Paris ve New York ofis tasarımlarını gerçekleştirmişler. Benetton’a ait Treviso’da bulunan Villa Minelli’nin restorasyon projesi de oldukça bilinen işleri arasında. Scarpa’lar, 2004’ten 2007’ye kadar İtalya, Verona’da bulunan Palazzo della Ragione gibi tarihi binalar için birçok restorasyon projesine imza attılar.

Tasarım tarihinin önemli isimlerinden Afra Scarpa’nın aramızdan ayrılışının ardından yola tek başına devam eden Tobia, 2002 yılından beri İtalya’nın Venedik kentindeki ‘‘Università luav di Venezia’da” tasarım bölümünde ders veriyor. Tobia Scarpa, tasarımın kitabı olmayan bir meslek olduğunu savunuyor. İtalyan aydınlatma şirketi “Flos” için tasarladığı Fantasma ve Foglio gibi zamansız aydınlatma kreasyonları, bu inanışının gerçek birer temsili.

Muhteşem ikilinin tasarım felsefeleri ve zanaat üzerindeki eşsiz ustalıkları nesilden nesile aktarılmaya devam ediyor.